Mineral Analizleri
Mineraller, doğal olarak oluşan ve herhangi bir parçası bütününün özelliklerini taşıyan, belli bie kiyasal formülü bulunan, genelde katı halde bulunan, nadiren sıvı halde bulunan inorganik maddelerdir. Teknolojinin gelişmesine bağlı olarak laboratuvarlarda sentetik yoldan elde edilen kimyasal bileşikler mineral kabul edilmezler. Bu yapay bileşikler doğal değildir ve doğal koşullarda oluşmazlar. Bunlara yapay mineraller denmektedir. Yapısal olarak doğal minerallerde benzeyen kristal iç yapıları olsa da doğal kabul edilmezler.Hayvanların beslenmesinde en fazla ihtiyaç duyulan mineraller tuz, kalsiyum ve fosfordur. Ancak bazı minerallerin doğal yemlerde karşılanması mümkün değildir. Bu yüzden bu minerallerin yemlere ilave edilmesi gerekir. Yemler üretilirken içine gerekli tuz ve mineral katkısı sağlanır. Yemlerin içinde bulunan minerallerin ölçümlenmesi için laboratuvarlarda, mineral madde analizleri yapılmaktadır.
Birçok laboratuvarda, gıda analizi konusunda farklı hizmetler sunulmaktadır. Mineral analizleri de bu hizmetlerden biridir. Mineral analizleri, gıda ürünlerinde bulunan ağır metal ve mineral maddeleri tespit etmek amacı ile yapılmaktadır.
Mineral analizleri kapsamında birbirinden farklı çok sayıda analiz yapılmaktadır. Bunlardan bir kaçı şu şekilde sayılabilir:
• Sodyum tayini
• Demir tayini
• Kalsiyum tayini
• Nikel tayini
• Kurşun tayini
• Kadmiyum tayini
• Arsenik tayini
• Civa tayini
• Kalay tayini
• Seramik malzemelerde kurşun ve kadmiyum tayini
İnsan kanında oksijen taşımakla görevli hemoglobinlerin yapısında demir bulunur. Demir eksikliğinde, insanlarda kansızlık hastalığı görülür. Demir, çeşitli gıdalarda doğal olarak bulunur. Ancak demir içeren gıda boyalarından da vücuda demir girmektedir. Fazla alınması durumunda ise zararlıdır.
Bakır da insan vücudunda bazı enzimlerin yapısında görev yapar. İnsan vücudunun doğal yollardan bakır alması gerekir. Ancak bazı tarımsal veya endüstriyel uygulamalar yüzünden gıdaların yapısına bakır katılabilir. Vücuda fazla alındığında çeşitli hastalıklara yol açar.
Çinko, insan vücudunda birçok metabolik olayda görev yapar ve yetişkinlerin belli oranda çinko tüketmesi gerekir. Çinko, çok sayıda vitamin ve mineral ilaçlarının bileşenidir. Doğal olarak et ürünleri ve kuru yemişlerde bulunur. Doğal olmayan yollardan gıdalara geçen çinko zehirlemeye neden olabilir.
Yukarıda sayılan ve analizi yapılan metallerin hemen hepsi, belirli oranlarda ve doğal yollardan alındığında insan vücuduna yararı olan ve zarar vermeyen metallerdir. Ancak gerek tarımsal ilaçlamalar gerekse yanlış uygulamalar yüzünden insan vücuduna giren fazla miktar, zehirlenmelere ve rahatsızlıklara yol açar.
Bu durumda, gıda maddelerinde bulunan mineral maddelerin eksik ya da fazla olması durumunda karşılaşılabilecek olumsuzlukların önüne geçmek için, çeşitli laboratuvarlarda mineral analizleri yapılmaktadır.
