Kimyasal Madde Maruziyeti ve Ortam Gaz Ölçümleri
Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliğin amacı, işyerlerinde bulunan, kullanılan ya da bir şekilde işlem gören kimyasal maddelerin ortaya çıkardığı mevcut veya olası risklerden çalışanların sağlığını korumak ve bu şekilde daha güvenli bir çalışma ortamı yaratmak için gerekli olan asgari koşulları sağlamaktır.Faaliyet gösterilen çalışma konusuna göre, çalışma ortamında havaya, kullanılan araç ve gereçlere, gıdaya veya insan cildine bazı kimyasallar temas edebilir. Bu durum hem insan sağlığı açısından hem de sağlıklı yaşama elverişli doğa koşulları açısından olumsuz etkiler yaratabilir. Bu tür etkenlere kimyasal madde maruziyeti denmektedir.
Kimyasal madde maruziyet ölçümleri, yukarıda sözü geçen yasal düzenlemeye uygun şekilde yapılmaktadır. İşveren kuruluşlar, çalışanların kimyasal maddelere maruziyetini önlemek zorundadır. Ya da bu mazuriyeti en düşük seviyeye çekmek ve çalışanları bu maddelerin tehlikelerinden korumak için gereken önlemleri almak zorundadır. Yasaya göre mesleki maruziyet sınır değeri, aksi belirltilmemişse, sekiz saatlik süre içinde, çalışanların solunum yaptıkları havada bulunan kimyasal madde yoğunluğunun zaman ağırlıklı ortalaması üst sınırıdır.
Ortam gaz ölçümleri ise, maden ocakları, tünel, lağım, kuyu ve benzeri sınırlı veya kapalı alan çalışmalarında karşılaşılan tehlikeleri önlemek için yapılmaktadır. Bu alanlarda solunan havanın temizliği ve kalitesi yanında kullanılan aletler ve karşılaşılan durumlarla ilgili tehlikeler söz konusudur. Havalandırma sistemlerinin yetersiz kalması ya da hiç olmaması durumunda, solunan havanın özellikleri yaşamsal sınırın altına düşer. Bu da sağlık açısından tehlikedir.
Ortam gaz ölçümlerinde, ilk aşamada çalışma ortamındaki oksijen miktarı ölçülür. Daha sonra çalışma ortamındaki yanıcı gaz ve buharlar tespit edilir. Son aşamada ise çalışma ortamındaki zehirli gazlar ölçülür. Ölçümlerin, uygun ölçüm ve gözlem araçları kullanılarak yapılması ve örnek alınırken ve analizler sırasında, standartlara uygun araçlar ve yöntemler kullanılması önemlidir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan İş Sağlığı ve Güvenliği yasası hükümlerine göre, çalışma ortamlarının her türlü tehlikeden ve zararlı etkilerinden uzak olması gerekir. Bu durum, kimyasal madde maruziyeti kadar ortam gazları açısından da aynı derecede önemlidir. Bu açıdan işverenler güvenli bir çalışma ortamı yaratmak, bunun için de çalışma ortamına yönelik fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkenlere yönelik ölçümleri yaptırmak zorundadır.
